DEPREM’e dayanıklı şehirler ve yapılar yaratma bilinciyle farkındalığın artması sürecinde, inşaat mühendislerinin internet üzerinden ‘kiralık-satılık diploma’ ilanları dikkat çekti. İnşaat Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Mehmet Soner Akdoğan, “Mesleki etik bilinci olmayan üyelerimiz diplomalarını yapı denetim firmalarından, gitmedikleri şantiyelerden veya firmalardan kiralıyorlar. Kamu ihaleleri yapanlar karşılığında belli bir ücret alıyorlar.”
Kahramanmaraş ve Hatay’daki depremlerde yıkılan binalarda ruhsatlandırma, yapı denetimi ve işçilikteki aksaklıkların fark edilmesinin ardından farklı illerde yaşayanlar oturdukları binanın sağlamlığını sorgulamaya başladı. depreme dayanıklı şehirler ve yapılar yaratma bilinci, internet medyasında yer alan ‘kiralık diploma’ duyuruları dikkat çekti.
‘DİPLOMAMI KULLANABİLİRİM’
Dijital platformda inşaat mühendislerinin diplomalarını sattığını veya kiralamak istediğini belirten yüzlerce ilanı görüldü. İlanlarda, “Yap-sat projelerinde şantiye yöneticisine gösterilmesi kabul edilirse diplomamı kullandırabilirim”, “7 yıllık inşaat mühendisi diplomam şantiye şefi, yapı denetim şirketleri veya ihaleler için kiralanmaktadır”, “Ben Yıldız Teknik İnşaat Mühendisliği 1967 lisansüstü diplomamı satıyorum.DSİ’de 30 yıllık dere ıslahı konularında 100’ün üzerinde bitirme işi var.
İNŞAATTA KONTROL GÜÇLENDİRME
İnşaat Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Mehmet Soner Akdoğan, şantiyeye gitmeden, kontrol etmeden çalışan inşaat mühendislerinin depremin ardından yakalanıp tutuklandıklarını anlattı. Akdoğan, ziyaret etmedikleri şantiyelerdeki arıza nedeniyle tutuklanıp gözaltına alınan mühendislerin işinin inşaat alanındaki düzenlemelerin yeterli olduğunu ancak şantiyelere uygunluk kontrolünün yapılması nedeniyle olduğuna dikkat çekti. Mevzuat yetmedi, açıkları meslek ahlakından uzak kişiler kullandı.
‘SİTE ŞEFİ OLAN MÜHENDİSLER’
İnşaat mühendislerinin sosyal medya ve internet reklam sitelerindeki “kiralık diploma” ilanlarına ilişkin Akdoğan, “Maalesef her meslekte olduğu gibi bizim mesleğimizde de meslek etiği bilincine sahip olmayan üyelerimiz var. Karşılığında belli bir ücret alıyorlar. Aldıkları riskin karşılığı yok.Fiyat sıfır, yüksek meblağlar almıyorlar.Yapı kontrollerine hiç gitmedikleri halde şantiyede imzacı, denetçi veya müfettiş yardımcısı olarak çalışan veya şantiye sorumlusu olarak çalışan üyelerimiz. Şantiyede şantiye şefi olarak hiç gitmedikleri veya şirketle ilgileri olmadığı için etkin çalışmıyorlar.”Kamu ihalesi yapan bir firmada çalıştığı gösterilen üyelerimiz var. Bunları reklamlarda, sosyal medyada, internette görüyoruz. Biz kamu işi yapan insanlarız. Yanlış anlaşılmalar nedeniyle birçok insan hayatını kaybedebilir” dedi.
‘YÜKLENİCİLER MÜHENDİSE USTALAŞI TERCİH ETEBİLİR’
Şube Başkanı Akdoğan, inşaat branşındaki denetimlerin yetersizliğine işaret ederek, şantiyelerde, inşaat kontrolünde mühendis olup olmadığının, kamu ihalelerinde adı geçen mühendislerin olup olmadığının incelenmesi gerektiğine değindi. Zemin etüdünden inşaat aşamasına kadar ve inşaat sırasında çalışan personele kadar mevzuata uygun olarak denetim yapılmasını talep eden Akdoğan, “Yapı kontrol şirketlerinde denetçi tecrübeli olmalıdır. firmadan gelen parayı ek gelir olarak gören yapı denetim firmaları bu işi yapıyor müteahhitler ustayı mühendise tercih edebiliyor teknik eleman usta istemediğini söyleyip tamir etmesini isteyince müteahhit alıyor ustadan yana bir pozisyon bizim memlekette tekniğe saygı yok para kazandırmıyor mühendisler böyle gidiyor meslek ahlak anlayışı olmadığı için imza söz konusu oluyor mevzuat yeterli ama doğru.Zemin etüdünden manasını yapan işini yapan müteahhide kadar zincirin bütün halkalarında arıza olduğu için afet tablosu ile karşı karşıyayız. belge olarak görülüyor. Müteahhit ve mühendis olmak bu kadar kolay olmamalı” dedi.
‘İMZA’ OLARAK ÇALIŞAN MÜHENDİS ASGARİ ÜCRET ALIR
Mehmet Soner Akdoğan, ‘imza’ denilen diploma kiralayan mühendislerin asgari ücrete veya bunun yarısına çalıştığını anlattı. Diploma alan veya ‘imzalı’ olarak çalışan mühendislerin tespit edildiğini, bir yıla kadar meslekten men cezasına çarptırıldığını kaydeden Akdoğan, “Bizim algımıza göre çalıştığı yere memur olarak giderlerse. haftada bir kaç gün imza atarsa asgari ücret alır, almazsa yarı fiyatına alır. bu patronun işidir. reel olarak çalışıyorsa taban fiyatın 3-4 katını ödemek zorunda kalır. Bu nedenle patron onu imzacı olarak çalıştırır.Mühendisin imzacı olarak çalıştığı tespit edilirse meslek odası tarafından belli bir para cezası ve 1 yıla kadar meslekten men cezası verilir.İmzaya karşı hata yapılır, “Projede bir şeyler ters giderse tespit edilir. Bu durumda kamu davası açılır. Meslek teşkilatımızın verdiği cezalar caydırıcı olursa insanlar bunu yapmaktan çekinebilir” dedi.
